عسل را باید در زمره غذاها دانست . خداوند در قرآن و در سوره نحل آن را بعنوان ماده شفابخش برای انسانها معرفی نموده است: «فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ»؛«خوردن عسل برای مردم شفاء است». پیامبر اکرم (ص) هم درباره این ماده حیاتبخش فرموده اند: «لم یستشف المریض بمثل شربة العسل»؛ «هیچ مریضی، به مانند نوشیدن عسل شفاء پیدا نمی‌کند.»
برای استفاده بهینه از آثار و فواید عسل شناخت عسل خوب و بد اهمیت زیادی دارد. امام رضا(ع) در مورد عسل های زیان آور هشدار داده و می فرماید: واعلم ان للعسل دلایل یعرف بها نفعه من ضره و ذلک ان منه شیئاً اذا ادرکه الشم عطش ، ومنه شی ء یسکرو له عند الذوق جراقه شدیده فهذه الانواع من العسل قانله؛ بدان ای امیرالمؤمنین که برای شناخت عسل مفید از مضر نشانه هایی است ، بعضی از عسلها هستند که وقتی بویشان به مشام انسان برسد عطسه می زند، بعضی از عسلها سکر آوردند و مزه بسیار تند و سوزنده ای دارند، این نوع عسلها کشنده اند.
امام رضا علیه السلام در بیانی دیگر عسل را شفای دردها و بیماریها دانسته اند. عن الرضا (ع) عن آبائه عن رسول الله (ص): قال ان یکن فی شیئی شفاء ففی شرطه حجام اوشربه عسل. از امام الرضا (ع) از پدرانش از پیامبر (ص) نقل شد که فرمود: اگر در چیزی شفا باشد در حجامت و نوشیدن عسل است.
در روایتی از امام رضا علیه السلام از اهمیت عسل سخن به میان آمده است. عن الرضا (ع) عن آبائه عن رسول الله (ص) قال: لا تردوا شربه العسل علی من اتاکم بها. از امام الرضا (ع) از پدرانش از پیامبر (ص) نقل شد که فرمودند: به هر کس از شما که عسل تعارف کردند رد نکند.( بگیرد و بنوشد).
امام رضا علیه السلام در جایی دیگر عسل را راه درمان و پیشگیری از سرماخوردگی معرفی کرده اند. آن حضرت می فرماید: هر که می خواهد در همه ی زمستان از سرماخوردگی دور بماند ، هر روز ، سه لقمه شهد (عسل) بخورد.(6)