دیه :
به منظور پرداخت دیه از بیت المال نخست ضرورت دارد که تعریفی از دیه ارائه شود. دیه عکس العمل جبرانی است که تاسیس آن فرصت مناسبی را در گریز از تمسک به ابزار های سرکوبگر فراهم نموده و در همین حال ترمیم خسارات و صدمات وارد بر مجنی علیه را نیز ممکن می سازند. چرا که پیش‌بینی اختیار اخذ دیه در جنایات عمدی زمینه موثری را در ترغیب مجنی علیه به عدم مطالبه قصاص پدید آورده است.

پیشینه دیه به عصر زراعت بازگشته و مدرکی که رواج دیه را قبل از آن تایید کند، به دست نیامده است. در آن زمان ضرورت های متعددی تاسیس نظام دیگر را موجب گشت.

نیاز شدید جوامع بدوی به آحاد انسانی به منظور افزایش توانمندی خود در برابر تجاوزات دیگران و همچنین نقش جدی آحاد نیروی انسانی در امر شکار و کشاورزی از جمله عواملی بودند که در جایگزینی دیه به‌ جای انتقام تاثیر اساسی بر جای گذاشتند.

در خصوص ماهیت دیه در این که آیا دیه یک امر جزایی و مدنی است یا ماهیتی دوگانه دارد نظرهای متفاوتی بیان شده و دلایلی برای اثبات نظریه اعلام گردیده است.
عده ای معتقدند که دیه فاقد وصف مجازات کیفری است و استدلال می‌کنند که مجازات کیفری هنگامی بر مجرم اعمال می‌شود که علاوه بر تحقق رکن مادی ، قصد مجرمانه یا لااقل خطای کیفری در بین باشد .

از آن سو جرایم زیادی در جنایات شبه عمد ای وجود دارد که مرتکب تنها قصد ایراد جنایت را ندارد، بلکه حفظ جوانب احتیاط را هم کرده به حدود مقرر و مجاز پایبند است. با این حال وقتی در این وضعیت فعل او اتفاقاً به تلف و خسارت منتهی می شود، ضامن دیه ناشی از آن است.

در مقابل گروه دیگری معتقدند که دیه نوعی مجازات است این گروه از پژوهشگران معاصر دیه را نوعی کیفر جانی می دانند و عقیده خود را به این نکته معطوف می‌کنند که در شریعت اسلام در قتل و جرح در شبه عمد و خطا دیه را کیفر اصلی قرار داده و حکم کردن بستگی به درخواست افراد ندارد.

https://yarvakil.com/payment-of-ransom-from-the-treasury/