پمپ پیستونی یک نوع پمپ مکانیکی است که از حرکت پیستون (سیلندر متحرک) برای ایجاد جریان و فشار در مایعات استفاده می‌کند. عملکرد پمپ پیستونی به صورت زیر است:

ساختار پمپ:
پمپ پیستونی دارای یک سیلندر ثابت (سیلندر جامد) و یک پیستون (سیلندر متحرک) است.
پیستون دارای یک رینگ حاکم (رینگ بازکن) است که بر روی دیواره داخلی سیلندر چسبیده‌است و از ورود مایع به فضای بالای پیستون جلوگیری می‌کند.
ورودی و خروجی مایع از طریق سوکت‌های ورودی و خروجی در سیلندر انجام می‌شود.
مرحله 1 - جذب مایع:
در ابتدا، پیستون در جای اولیه خود قرار دارد، و سوکت ورودی به مایع متصل می‌شود.
با حرکت پیستون به سمت عقب (داخل سیلندر)، فشار داخل سیلندر کاهش می‌یابد و فضای بالای پیستون گسترش می‌یابد.
به دلیل ایجاد فشار مخاطبه‌ای (فشار جوی)، مایع از سوکت ورودی به داخل فضای بالای پیستون جذب می‌شود و سطح مایع در سوکت ورودی به تدریج کاهش می‌یابد.
مرحله 2 - تخلیه مایع:
حالا پیستون به سمت جلو (خارج سیلندر) حرکت می‌کند.
با این حرکت، فشار داخل فضای بالای پیستون افزایش می‌یابد و مایع درون آن تحت فشار قرار می‌گیرد.
به علت ایجاد فشار اضافی، مایع از فضای بالای پیستون به سوکت خروجی منتقل می‌شود و از پمپ خارج می‌شود.