سیاست خارجی که جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کند مبتنی بر منطقه‌گرایی است. مفهومی که در قالب سیاست همسایگی مطرح‌شده به این موضوع توجه و اشاره دارد که باید در مرحله اول سیاست خارجی و روابط خودمان را با بازیگرانی گسترش دهیم که دارای قالب‌های ادراکی، فرهنگی و ساختاری نسبتاً مشترکی با ما هستند یا شکل‌بندی اقتصادی و سیاسی آن‌ها می‌تواند با ما در وضعیت مکمل قرار بگیرد؛ بنابراین مسئله اصلی سیاست خارجی ایران در شرایط موجود بحث مربوط به همسایگی و منطقه‌گرایی است.
یکی از عرصه‌های سیاست همسایگی مربوط به پیمان‌هایی است که ایران در سال‌های گذشته تلاش کرده در آن‌ها عضویت داشته باشد و بتواند موقعیت خود را ارتقا دهد. ایران به عضویت پیمان شانگهای درآمده؛ البته هنوز از مزایای پیمان شانگهای بهره نگرفته است. اگر شکل‌بندی اقتصادی ما با سیاست جهانی و نهادهای اقتصاد جهانی در وضعیت تعادلی قرار بگیرد، طبیعی است که عضویت ایران در پیمان شانگهای صرفاً یک موضوع سیاسی یا تبلیغاتی تلقی نمی‌شود و می‌تواند زمینه ارتقای همکاری‌های اقتصادی درون‌منطقه‌ای را به وجود بیاورد.