مفهوم نیابت قضایی :
نیابت قضایی امکان دسترسی به دلایل یا انجام تحقیقات راجع به دعوای ایجاد شده را برای مرجع قضایی رسیدگی کننده در وضعیتی که خارج از مقرر دادگاه صالح باشد، فراهم می آورد. در موضوعاتی که رسیدگی قضایی به دلایلی مثل تحقیقات از مطلعین و گواهان یا معاینه محلی، خارج از محل قرار گرفتن دادگاه صالح به موضوع انجام شود و اقدام مستقیم دادگاه شرط نباشد، به مرجع قضایی دیگر نیابت می‌دهد تا اقدامات ضروری انجام شود و نتیجه آن را به دنبال یک صورت مجلس به دادگاه نیابت دهنده بفرستد.

این عملیات در شرایطی دارای اعتبار می باشد که مورد تایید دادگاه قرار بگیرد. نیابت قضایی از جمله تاسیسات حقوقی می باشد که امکان تحصیل دلیل و بررسی آن به وسیله مرجع قضایی دیگری مهیا می نماید تا پروسه رسیدگی آسان شده و امکان احقاق حق برای مرجع رسیدگی کننده فراهم شود.

نیابت قضایی در امور کیفری:
در امور جزایی و کیفری نیز نیابت قضایی جاری می باشد و با توجه به ماده ۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری اگر تحقیقات یا شهادت شهود نسبت به متهم انجام شود و معاینه محل و جمع‌آوری اسباب جرم و بازرسی از منزل ضرورت داشته باشد، دادگاه یا دادسرایی که به موضوع رسیدگی می‌کند، می‌تواند به دادگاه یا دادسرای صلاحیت دار آن مکان نیابت دادرسی آن موضوع را با در جزئیات موارد بدهد. دادگاه، تحقیقات لازم را به انجام می‌رساند و نتایج حاصله را بعد از امضا برای دادگاه نیابت دهنده ارسال می کند.

انواع نیابت قضایی:
نیابت قضایی به دو دسته داخلی و بین‌المللی قابل تقسیم می باشد:


https://yarvakil.com/%d9%86%db%8c%d8%a7%d8%a8%d8%aa-%d9%82%d8%b6%d8%a7%db%8c%db%8c/