در مورد آمبولی و لخته احتمالا تاکنون مطالبی را شنیده اید. خیلی از افراد از آمبولی میترسند. این بیماری به واقع چیست و چه عواملی موجب بروز لخته و آمبولی میشوند. لخته درون وریدها چگونه ایجاد میشود و چگونه موجب بروز آمبولی ریوی میشود. بروز لخته و آمبولی ریوی چه ارتباطی با جراحی تعویض مفصل لگن و ران و یا چه ارتباطی با شکستگی های لگن و اندام تحتانی دارد.
هر آسیب بافتی میتواند موجب آزاد شدن موادی از بافت های آسیب دیده شود که ورود این مواد به جریان خون میتواند موجب شروع مکانیسم ایجاد لخته شود. در هر عمل جراحی هم به نوعی آسیب بافتی ایجاد میشود. هرچه جراحی بزرگتر باشد آسیب بافتی هم بیشتر است.
پس در جراحی های بزرگی مانند جراحی تعویض مفصل لگن و یا جراحی تعویض مفصل زانو و در شکستگی های بزرگی مانند شکستگی لگن یا ران باید انتظار بروز لخته در وریدهای خونی و ایجاد آمبولی را داشته باشیم.
در این موارد لخته خون ممکن است در وریدهای عمقی ساق یا ران یا لگن ایجاد شود. این لخته موجب بروز علائم موضعی مانند ورم ساق یا قرمزی پوست ساق یا درد ساق میشود.
گاهی اوقات لخته ممکن است درون جریان خون وریدی حرکت کرده و در مسیر خون خود را به قلب و سپس به ریه برساند. به این لخته در حال حرکت آمبولی میگویند. پس در این حالت ما یک آمبولی وریدی داریم.
وقتی این آمبولی به ریه میرسد به آن آمبولی ریوی میگویند. آمبولی ریوی میتواند مسیر جریان خون در ریه را مسدود کرده و موجب بروز علائمی شود.
مهمترین علائم آمبولی ریوی درد قفسه سینه و تنگی نفس و تند تند نفس کشیدن است. اگر آمبولی ریوی خیلی شدید باشد میتواند منجر به مرگ شود.
برای پیشگیری از بروز لخته خون در وریدهای ساق و ران و لگن و برای پیشگیری از ایجاد آمبولی ریوی بعد از هر جراحی بزرگ مانند تعویض مفصل لگن اقداماتی انجام میشود.
یکی از آنها تجویز داروهایی است که از ایجاد لخته پیشگیری میکنند. به آنها داروهای رقیق کننده خون هم میگویند. داروهایی مانند وارفارین یا آسپرین یا انوکساپارین.
استفاده از جوراب های ضد آمبولی و استفاده از ساق بندهای پنوماتیک هم میتوانند در پیشگیری از ایجاد لخته و آمبولی ریوی کمک کننده باشند.