نیروی نظامی وابسته به تشکیلات امنیتی عراق است، که زیر نظر فرمانده کل نیروهای مسلح عراق، به ارتش کمک می‌کند و بیشتر افراد آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. حشد شعبی در شرایط اضطراری حمله داعش به عراق در سال ۱۳۹۳ش، شکل گرفت و پس از فتوای جهاد علیه داعش از سوی سید علی سیستانی، مرجع تقلید شیعه، مشروعیت یافته و تقویت شد.
حشد شعبی شامل بیش از چهل گروه نظامی و بیش از صد هزار نیرو است که در آن شیعه، سنی، مسیحی، عرب، ترکمن و کُرد حضور دارند. شاخه نظامی سازمان بدر، عصائب اهل الحق، کتائب حزب‌الله و سرایا العتبات، از جمله گروه‌های حشد شعبی‌اند.
حشد شعبی در مبارزه با داعش تأثیرگذار بود. این سازمان پس از سقوط داعش، به پاکسازی بقایای داعش می‌پردازد و در خدمات اجتماعی نیز فعالیت دارد. بر اساس قانون «سازمان حشد شعبی»، این گروه مانند دیگر نیروهای نظامی عراق، از فعالیت‌های سیاسی منع شده است.
دولت آمریکا و عربستان خواستار انحلال یا ادغام حشد شعبی در ارتش عراق شده‌اند و آمریکا در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ش به پایگاه‌های حشد شعبی در عراق حمله کرده است. در مقابل، سوریه، جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان از حامیان حشد شمرده شده‌اند. مقتدی صدر، روحانی شیعه و فعال سیاسی اهل عراق نیز، خواستار ادغام حشد شعبی در ارتش عراق شده و در مقابل سید کاظم حائری، مرجع تقلید، نیروی مستقلِ حشد شعبی را برای حفظ امنیت عراق لازم دانسته است.
فالح فیاض فرمانده و هادی عامری معاون حشد شعبی است. پیش از او، ابومهدی مهندس معاون حشد شعبی بود که به همراه قاسم سلیمانی، فرماند سپاه قدس ایران، در عملیاتی تروریستی از سوی دولت آمریکا شهید شد.