فردوسی نخستین کسی را که در فلات ایران تاج بر سر گذاشت ، کیومرث می داند :
(( چنین گفت کآیین تخت و کلاه / کیومرث آورد و او بود شاه ))
این کلاه که فردوسی آن را در بیت خود آورده ، کلاه شاهی یا همان تاج است .
وقتی نوبت از کیومرث به هوشنگ می رسد خود کلمه تاج را هم به کار می برد :
(( جهان دار هوشنگ با رای و داد / به جای نیا تاج بر سر نهاد ))
تاج را در قدیم (( اَفْسَر )) ، (( گَرْزَن ))، (( دیهیم )) و (( پَساک )) هم گفته اند .
سر پوشی مخصوص شاهان و حکما که قدمت دیرینه ای هم دارد .
تاج در تاریخ فلات ایران تغییرات زیادی کرده ؛ مثلا آن چه در نقش برجسته پنج هزارساله (( آنوبانی‌نی )) در شهر (( سر پل ذهاب )) ، بر سر شاه قوم (( لولوبی )) می بینیم ، شبیه به تاج (( حمورابی )) شاه بابِل که در برابر (( مردوک )) خدای باستانی ایستاده .
گزارش و تدوین : محسن ظهوری .
منبع : دانشنامه ایران زمین . تاریخ عالم آرای عباسی . مقاله های فهیمه سراوانی و سید مسعود سید بنکدار .