خورشید، منبع حیات روی زمین، علاوه بر نور و گرمای مورد نیاز، تابش‌های نامرئی دیگری نیز از خود ساطع می‌کند. یکی از این تابش‌ها، اشعه ماوراء بنفش یا UV است. این اشعه، اگرچه برای تولید ویتامین D در بدن و تقویت استخوان‌ها ضروری است، اما در صورت قرار گرفتن بیش از حد در معرض آن، می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد.
انواع اشعه ماوراء بنفش و تأثیر آنها بر بدن
اشعه ماوراء بنفش به سه دسته اصلی تقسیم میشود:
اشعه UVA: این نوع اشعه، با نفوذ عمیق به لایه‌های پوست، عامل اصلی پیری زودرس پوست است. UVA باعث ایجاد چین و چروک، لک‌های پوستی و کاهش خاصیت ارتجاعی پوست میشود. علاوه بر این، UVA می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان پوست را افزایش دهد.
اشعه UVB: این اشعه، لایه بیرونی پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث آفتاب سوختگی، التهاب پوست و در طولانی مدت، سرطان پوست میشود. UVB همچنین می‌تواند به چشم آسیب برساند و باعث آب مروارید شود.
اشعه UVC: خوشبختانه، لایه ازن زمین، بیشتر اشعه UVC را جذب می‌کند و از رسیدن آن به سطح زمین جلوگیری می‌کند. UVC خطرناک‌ترین نوع اشعه UV است و می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب برساند.
عوارض ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش
علاوه بر عوارضی که در مورد هر نوع اشعه UV ذکر شد، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این اشعه می‌تواند عوارض دیگری نیز به همراه داشته باشد، از جمله:
سرطان پوست: شایع‌ترین نوع سرطان در جهان، ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه UV است. ملانوم، کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی از جمله انواع سرطان پوست هستند.
پیری زودرس پوست: اشعه UV باعث تخریب کلاژن و الاستین پوست میشود که منجر به ایجاد چین و چروک، افتادگی پوست و از دست دادن خاصیت ارتجاعی آن میشود.
آسیب به چشم: اشعه UV می‌تواند باعث آب مروارید، دژنراسیون ماکولا و سایر مشکلات چشمی شود.
ضعف سیستم ایمنی: قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه UV می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و بدن را مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف کند.