زلزله بزرگ شرق ژاپن در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ با مرکزیت استان میاگی در سواحل شمال شرقی کشور رخ داد و با قدرت ۹.۰ ریشتر به‌عنوان یکی از مخرب‌ترین زلزله‌های تاریخ ثبت شد. این زمین‌لرزه، که از اعماق ۲۴ کیلومتری بستر دریا آغاز شد، موجی از سونامی ویرانگر را به همراه داشت که بخش‌های گسترده‌ای از مناطق ساحلی را به زیر آب برد.
علاوه بر خسارات سنگین جانی و مالی، این فاجعه چالش‌های ثانویه دیگری مانند فاجعه هسته‌ای نیروگاه فوکوشیما را به دنبال داشت. این بحران ملی ژاپن را بر آن داشت تا ضمن بازنگری در سیاست‌های مدیریت بحران و بهبود زیرساخت‌های ایمنی، استانداردهای مقاوم‌سازی و آمادگی در برابر بلایای طبیعی را ارتقا دهد و به عنوان الگویی برای کشورهای دیگر در مواجهه با چنین رویدادهایی شناخته شود.