برائت :
برائت در لغت به معنای تبرئه شدن ، پاک شدن از عیب و .. است .
در اصطلاح حقوقی ، اصل برائت ، به معنای فرض بی گناهی شخص است .
فلذا ، زمانی که می گوییم اصل بر برائت است ، منظورمان این است که متهم تا زمان اثبات جرم ، بی گناه محسوب خواهد شد و مانند یک شخص بی گناه با وی رفتار خواهد شد .
اصل برائت در قوانین :
در قوانین مختلف ، به این اشاره و تاکید شده است و علیت این امر ، اهمیتی است که قانون گذار برای این اصل قائل شده و در واقع اصل برائت ، اصلی است جهت عادلانه بودن و منصفانه بودن امر دادرسی ، اعمال آن الزامی می باشد .
این اصل نه تنها در کشور ایران و قوانین آن منعکس و ذکر شده است ، بلکه سایر کشور ها نیز این اصل را به گونه ای رسمیت بخشیده و مورد تائید قرار داده اند .
در ادامه ی این مقاله ، به مهمترین قوانینی که به اصل برائت اشاره کرده و بر رعایت آن تاکید کرده اند ، اشاره خواهیم کرد .
اعلامیه ی حقوق بشر :
به موجب ماده ی ۱۱ اعلامیه ی حقوق بشر ، تا زمانی که تقصیر و ارتکاب جرم توسط شخصی که مورد اتهام واقع شده است ، اثبات نگردد ، این شخص بی گناه فرض شده و نمی توان او را به مجازات عمل اثبات نشده ، محکوم نمود .
بنابراین اصل برائت و یا به عبارت دیگر ، بی گناه فرض شدن اشخاص ، یکی از حقوق اساسی اشخاص می باشد که از انسان ها در زندگی اجتماعی خود محافظت کرده و مانع از مجازات آن ها پیش از اثبات جرم می شود .
قانون اساسی :
اصل سی و هفت قانون اساسی ، به اصل برائت پرداخته و به موجب آن ، شخصی که متهم به امری می شود ، تا زمانی که جرم و تقصیر وی اثبات نشود ، مجازات نشده و همچنین همچون یک فرد بی گناه با او رفتار خواهد شد .