در قرآن کریم واژه «شهید» به معنای اصطلاحی اش نیامده. قرآن برای اشاره به شهید، از تعبیراتی همچون «قُتِلْتُمْ فی سَبِیلِ اللَّهِ» سود برده است. امّا واژه شهید با معنای اصطلاحی اش، در احادیث رسول خدا (ص) و امامان معصوم علیهم السلام، فراوان به کار رفته است.
مصداق حقیقی شهادت، کشته شدن در معرکه جهاد با دشمن دین است؛ امّا در روایات آمده است که جان باختن در برخی حالات دیگر نیز اجر و ارج شهادت دارد؛ مثلًا کسی که به حال دوستی و حبّ آل محمّد (ص) از دنیا برود، یا کسی که در حال دفاع از جان، مال یا ناموس خویش کشته شود، اجر شهید میبَرَد